Metnaðarfullt fagfólk að störfum

Loftslagsbreytingar af mannavöldum hafa verið til umfjöllunar að undanförnu.  Augljóslega er þar um að ræða gríðarstórt úrlausnarefni sem öll heimsbyggðin þarf að taka þátt í að leysa.  Víða um veröld er snjallt fólk að leita leiða til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda (GHL) auk þess sem margir vinna að bindingu kolefnis.  Á heimsvísu er vandamálið samtvinnað því stóra verkefni sem felst í orkuöflun mannkyns. 

 

Það er ánægjulegt til þess að vita að hér á landi eigum við snjallt fólk sem leggur sitt af mörkum við að leysa hið stóra verkefni.  Tilefnið er ærið.  Því svo gæti farið að breytingar á loftslagi komi jafnvel harðar niður á lífsbjörginni á Íslandi en víða annars staðar.  Í þeim efnum eru a.m.k. ákveðnir þættir auðsæir.  Það virkjar enginn jökulár án jökla og það eru ýmis teikn á lofti um að loftslagsbreytingar kunni að hafa umtalsverð áhrif á vöxt og viðgang fiskistofnanna við Ísland. 

 

Það stendur ekki til að flytja fólki dómsdagsspá vegna þessa eða boða mönnum eld og brennistein í öll mál nema þeir hverfi í einu og öllu frá nútíma lifnaði að lífsháttum sem tíðkuðust fyrir iðnbyltingu.  Því fer nefnilega fjarri að ég telji að viðsnúningur frá vaxandi GHL í andrúmslofti óleysanlegt verkefni.  Ég er hins vegar sannfærður um að hjá því verði ekki komist að endurskoða æði margt í hversdagslegum athöfnum víða um veröld ef umtalsverður árangur á að nást.  Í leiðinni er rétt að minna á að með því að draga úr losun GHL vinnst ýmislegt annað í leiðnni.  Má þar nefna betri loftgæði vegna minni styrks annarra mengunarefna, orkusparnaður og orkuöflun og margt fleira.

 

Meginefni mitt í dag er að senda fagfólki sem er að vinna að ýmsum verkefnum sem snerta loftslagsmálin með einum eða öðrum hætti hrós fyrir áhugavert framlag.  Mig langar að nefna þrjú þeirra:

 

Vetnisverkefnið.  Eins og flestum er kunnugt er þá er nýlega búið að taka vetnisstrætisvagnana úr umferð.  Eins og kunnugt er þá voru vagnarnir frumsmíðir (prótótýpur).  Ef marka má þær upplýsingar sem fram hafa komið á kynningarfundum Íslenskrar Nýorku þá reyndust vetnisvagnarnir betur hér en í hinum sjö borgunum þar sem sams konar tilraunir fóru fram.  Nú er margvísleg þekking komin af notkun vagnanna hérlendis og vonandi eigum við eftir að sjá næstu kynslóð vetnisvagna á götunum áður en langt um líður.  Ef eingöngu væru notaðir vetnisvagnar þá er augljóst að hljóðvist og loftgæði þar sem þéttleiki strætisvagna er mestur myndu snarbatna.  Má þar nefna Lækjartorg, Hlemm, Mjódd og Ártún.

 

Metanfarartæki.  Samkvæmt starfsleyfi fyrir Sorpförgunarsvæðið í Gufunesi þá er óheimilt að hleypa metani út í andrúmsloftið.  En metan losnar við niðurbrot lífrænna efna í sorpi á urðunarstöðum.  Ástæða þess að ekki má hleypa því ómeðhöndluðu út í loftið er sú að metan hefur margföld gróðurhúsaáhrif miðað við koldíoxíð.  Til að byrja með var metanið frá sorphaugunum í Gufunesi eingöngu brennt.  En sem betur fer eru komnir bílar til að nýta þessa orku sem annars væri eingöngu sóað með brennslu á staðnum.

 

Rannsóknarverkefnið um bindingu koltvísýrings í basalti.  Þetta verkefni er stórt samstarfsverkefni þar sem Orkuveita Reykjavíkur, Háskóli Íslands og háskólar í Frakklandi og Bandaríkjunum snúa saman bökum.  Hér er það Sigurður Reynir Gíslason jarðefnafræðingur við HÍ sem stýrir verkefninu.  Með nokkurri einföldun má segja að verkefnið gangi út á að fanga koldíoxíð úr jarðhita og reyna að herma eftir því ferli sem náttúran sjálf stundar að binda koldíoxíð með því að hvarfa það við algengustu bergtegund á Íslandi, basalt.  Þar sem náttúran leikur þennan leik sjálf þá er mjög freistandi að ætla að vel takist til.

 Tilfellið er að það eru engar patentlausnir til sem í einu og öllu leysa þennan vanda frekar en flest önnur verkefni.  Ekki frekar en að megrunarpillur leysi offituvandan á Vesturlöndum.  Það eru hins vegar mýmörg áhugaverð verkefni í gangi um víða veröld og því ástæðulaust að gefast upp.

Athugasemdir

[Jórunn Sigurbergsdóttir , 13.2.2007 kl. 20:44]

Ég kvitta fyrir lesturinn og þakka fyrir þessa áhugaverðu grein.

[Haraldur Haraldsson, 13.2.2007 kl. 21:56]

Já þakka fyrir mjög goða grein/Halli Gamli keyrir á PRIUS og mengar mynst allra bila???? og eyðir littlu mjög/Kveðjur Halli Gamli

[Morten Lange, 13.2.2007 kl. 22:48]

Þeir sem menga minnst allra á ferðum sínum eru að sjálfsögðu þeir sem ganga eða hjóla.  Þarnæst flestir þeir sem nota almenningssamgöngur,  

Auk þess spara þeir sem hreyfa sér daglega sem og komast þannig á milli staða samfélaginu fyrir um 300.000 ISK á ári samkvæmt 
samantekt um gagnsemi hjólreiða á vegum Norræana ráðherranefndinni ( LCA of Cycling)

Paul Higgins fann það út að ef allir gerðu þetta ( 30 minútur "exercise-based transportation)  mundi geta sparast um 38% af GHL  útblæstri  BNA. Sparnaður í heilsukerfinu notaður til að endurnýja orkuver ofl.

Nefna má að Japan, Belgía og fleiri þjóðir nefna auknar hjólreiðar í sínum loftslagsskýrslum.

Sumir halda því fram að þetta sé óraunhæft. Fleiri og fleiri eru á því að raunhæft réttlát og nauðsýnlegt sé að stuðla að göngu og hjólreiðar , og auka jafnræði í umferðinni. Annað er  óraunhæft, ef við viljum betri heilsa og betri þéttbýli.   
Meira en 30% ferða í Kaupmannahöfn og meira en 15% í  Oulu ( norður Finnlandi ) eru farnar á reiðhjóli.  

[Morten Lange, 13.2.2007 kl. 23:14]

Sammála að þetta sé góð og áhugaverð verkefni sem þú bendir á, nema etv að ég hef misst svolitið trúna á vetni sem annað en áhugaverð viðbót við sérstakar 
ástæður. Manni skilst að batterí og innlent metan og bíódísil séu miklu frekar framtíðin, og sérstaklega í þéttbýlisumferð.

En það var frábært að hafa vetnisvagnanna. Og Það væri mjög mikill kostur að minnka svifryksmengun (sót ófl) , NOx og SOx úr strætóum sem fyrst. 

[Solla Guðjóns, 14.2.2007 kl. 01:08]

[Haraldur Haraldsson, 14.2.2007 kl. 12:35]

Eg verð nu að segja að veðurfar á Islandi er nu ekki sambærilegt við þau lönd sem þið nefnið/V/Hjólreiðar!!!! en það er hægt að labba mikil ósköp/En þetta með Rafmagnið er að minu áliði mest spennadi og mun enda þannig með Bila að mysta kosti!!!!Halli Gamli

[Morten Lange, 14.2.2007 kl. 15:57]

Þetta með að veðrið sé ekki sambærilegt, eru ykjur.  Reyndar ætlaði ég að skrifa að í Oulu, eru hjólreiðarferðir > 25% allra ferða. Þar eru kaldir vindar frá Rússlandi og mikill snjór að vetri til, en mikið hjólað samt.  Þeir standa sér nefnilega mjög vel í því að ryðja vel á stígana. 

Í Þrándheimi er mjög mikið um hálku á veturna, og mikið um brekkur, en mikið hjólað allt árið samt.  12-18 % allra ferða. Þetta snýst mikið um hugarfar og jafnræði í umferðinni, ásamt því að ráðamenn sýna vilja í verki varðandi að styðja heilbrigðar og sjálfbærum samgöngum.

[Anna Sigga, 14.2.2007 kl. 17:26]

Ég tek undir hrósið!!

[Karl Gauti Hjaltason, 14.2.2007 kl. 19:23]

Áhugavert, Sigurður !